W nowym roku szkolnym ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji narodowej ograniczające lekcje religii do jednej godziny tygodniowo oraz nakazujące ich organizację przed lub po obowiązkowych zajęciach. Część tych regulacji, może być niezgodna z prawem. Niektóre z przepisów zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. Instytut Ordo Iuris przygotował poradnik dla katechetów wskazujący na ich uprawnienia w związku z planowanymi zmianami.

Od września 2025 roku ma obowiązywać rozporządzenie minister Barbary Nowackiej ograniczające lekcje religii do jednej godziny tygodniowo oraz nakazujące ich organizację przed lub po obowiązkowych zajęciach. Eksperci wskazują, że część tych regulacji, a szczególnie przepisy kwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny dotyczące minimalnej liczby uczniów w grupach katechetycznych, może być niezgodna z prawem.

Samorządy nie są bezsilne wobec centralnych rozporządzeń. Organy prowadzące szkoły mogą finansować dodatkową godzinę katechezy, odrzucać arkusze organizacyjne szkół oparte na przepisach niezgodnych z Konstytucją i ustawą, a także reagować na skargi nauczycieli i rodziców dotyczące organizacji lekcji religii.

Ordo Iuris podkreśla też, że, wbrew powszechnym praktykom, nauczyciel religii może pełnić funkcję wychowawcy (gdy uczy również innego przedmiotu), prowadzić zastępstwa, a także opiekować się uczniami podczas wycieczek szkolnych. Eksperci przypominają, że nauczyciele religii podlegają zarówno Karcie Nauczyciela, jak i Kodeksowi pracy, a wyjątki od tych zasad nie mogą być interpretowane rozszerzająco.

Pomijanie katechetów przy przydzielaniu dodatkowych zadań czy funkcji to nie tylko krzywdzący zwyczaj, ale potencjalne naruszenie prawa. Nauczyciel religii dotknięty nierównym traktowaniem może pozwać szkołę do sądu pracy, skierować skargę do Państwowej Inspekcji Pracy lub poprosić o interwencję kuratora oświaty.

Katecheci zagrożeni redukcją etatu mają natomiast prawo do odprawy finansowej, przeniesienia w stan nieczynny (z zachowaniem wynagrodzenia), jak również pierwszeństwa w przywróceniu do pracy, gdy pojawi się taka możliwość. Przebywając w stanie nieczynnym, nauczyciel może dodatkowo pracować gdzie indziej, a jego stosunek pracy wygasa dopiero po sześciu miesiącach.

Eksperci Ordo Iuris nie kryją, że obecne kierownictwo MEN prowadzi politykę zmierzającą do marginalizacji lekcji religii. Zakaz wliczania oceny do średniej, ułatwienie tworzenia grup międzyklasowych, które utrudniają realizację podstawy programowej, a także ograniczanie liczby godzin religii to elementy szerszej strategii zniechęcania uczniów do uczestnictwa w katechezie.

Poradnik do pobrania (pdf)

Materiał za https://ordoiuris.pl/wolnosc-religii-w-szkole/katecheci-bronia-swoich-praw-poradnik-ordo-iuris-dotyczacy-statusu