Śląsk, na terenie którego powołane zostało w 1000 r. biskupstwo wrocławskie, był krainą zamieszkałą przez ludzi już na wiele setek lat przed narodzeniem Chrystusa. Świadczą o tym liczne ślady zachowane w różnych warstwach ziemi, w postaci grobów, fragmentów budowli, broni, narzędzi pracy, ozdób i innych przedmiotów użytkowych. Wiele z nich już odkryto podczas prac archeologicznych. Inne czekają jeszcze na wydobycie ich z ziemi. Między innymi pod Tyńcem nad Ślęzą k/ Wrocławia odkryto pochówek szkieletowy z motyką z rogu jelenia, datowany na około 4000 lat przed n. Chr. Byłyby to, jeżeli datowanie jest trafne, najstarsze szczątki ludzkie znane z terenu Śląska i najstarszy grób, świadczący o istnieniu wiary w życie pozagrobowe w religii społeczeństwa późnomezolitycznego Śląska.

W epoce brązu (1800-700 przed n. Chr.) ustabilizowane formy osadnictwa oraz stopniowy wzrost zaludnienia tworzyły sprzyjającą podstawę do powstawania związków plemiennych. Około V w. przed n. Chr. plemionom kultury łużyckiej na terenie Śląska zagroziły najazdy Scytów, tworzących wówczas wojowniczy związek plemion czarnomorskich, zaś w IV w. przed n. Chr. od południa przez Bramę Morawską i Kłodzką zagrażali Celtowie. Z kolei w I w. przed n. Chr. na Śląsku pojawiły się plemiona wandalskie, wyparte w II w. przed n.Chr. przez Gotów, którzy przeszli ze swoich siedzib nad ujściem Wisły doliną Dunaju do obszarów nadczarnomorskich, do czasu wymarszu na Cesarstwo Rzymskie.

W III i IV w. po n. Chr. część Śląska mogła gościć nieliczne grupy Burgundów. W tym samym czasie, zwanym od wpływów rzymskich okresem lateńskim ( od 0 do 400 r. po n. Chr.) Śląsk zasiedlają plemiona słowiańskie. Już wtedy po załamaniu się potęgi Celtów i pod naporem plemion germańskich, w okresie organizowania wzajemnych napadów, pobierania jeńców i wyzwalania się niewolników-rzemieślników, wzmagają się wpływy rzymskie na Śląsku. Ponadto Śląsk od dłuższego już czasu był terenem krzyżowania się ważnych dróg handlowych ze wschodu na zachód i z południa na północ. Zwłaszcza ta druga droga zwana szlakiem bursztynowym, przez szereg stuleci sprzyjała licznym kontaktom handlowym i kulturowym.

W pierwszej połowie IX w. Śląsk zamieszkiwały plemiona wczesnopolskie o ustalonych nazwach, znanych także na terenie zachodniej Europy. Posiadamy akt zawierający spis plemion słowiańskich na wschodniej granicy państwa Karolingów, sporządzony około 945 r., przez anonimowego mnicha, zwany w nauce Geografem Bawarskim. Dokument ten wylicza między innymi nazwy 13 plemion słowiańskich, wśród nich zaś czterech śląskich: Ślężan, Opolan, Gołęszyców i Dziadoszan. Każde z tych plemion dysponowało odpowiednią ilością grodów (civitates): Slężanie 25, Dziadoszanie 20, Opolanie 20 i Gołęszyce 5.

Cennym potwierdzeniem ścisłości przekazu Geografa Bawarskiego w stosunku do nazw plemiennych śląskich jest tzw. dokument praski z r. 1086, przedstawiający stosunki plemion głównie dolnośląskich częściowo z IX w., a częściowo z lat 985-990. W tym czasie występuje już pierwszy znany książę piastowski, Mieszko I (960-992), twórca państwa polskiego z głównymi ośrodkami w Poznaniu i Gnieźnie, władający również ziemią śląską. Wcześniej ziemia ta należała do państwa Wielkomorawskiego ( do 906 r.) , a po jego upadku około r. 921 Śląsk wszedł w obręb wczesnofeudalnego państwa czeskich Przemyślidów. W kilkadziesiąt lat później między 985 a 990 r. nastąpiło przyłączenie Śląska do Polski.

Każdorazowa przynależność polityczna Śląska do rozmaitych kolejno państw: wielkomorawskiego, czeskiego i polskiego, wiązała się także z podległością religijną. Skonstatowanie tej przynależności do poszczególnych organizmów państwowych jest o tyle ważne, że tereny dzisiejszych Czech i Moraw weszły wcześniej w kontakt z chrześcijaństwem i tym samym przyjmuje się dzisiaj istnienie jego pierwszych śladów na Śląsku na długo przed oficjalną chrystianizacją innych plemion słowiańskich, które w późniejszym okresie utworzyły państwo piastowskie pod przewodnictwem Polan. Misja chrystianizacyjna świętych Cyryla i Metodego prowadzona od 863 r. na Morawach mogła mieć swoje reperkusje także na Śląsku, skoro przyjmuje się, że oddziaływała aż na państwo Wiślan. Przekonujących jednak dowodów nie posiadamy.

O wiele pewniejsze są wpływy chrześcijańskie na Śląsku w okresie tworzenia się państwa czeskiego. Wówczas to powstała w r. 973 diecezja praska, która swym zasięgiem objęła również przynależące do Czech ziemie śląskie. Wolno też przypuszczać, że około r. 970 tereny na zachód od Bobru (Dziadoszanie) z racji przynależności do diecezji miśnieńskiej oficjalnie zaliczane były do chrześcijańskich. Po organizacji kościelnej, takiej, jeśli nawet istniała, nie pozostały jednak najmniejsze ślady. Nie ulega jednak wątpliwości, że podobnie jak państwo polskie nie tworzyło się na oczach historii i nie zaczęło się od Mieszka, lecz tworzyło się przez kilka pokoleń, podobnie chrześcijaństwo nie pojawiło się na terenie państwa Polan dopiero w chwili chrztu w 966 r. lecz docierało tu od dawna. A utworzenie w 1000 r. kilku biskupstw, w tym także wrocławskiego, łączyło się na pewno z tymi ośrodkami, które były przygotowane już nie tylko pod względem organizacyjnym, lecz także religijno-duchowym.

Chrześcijaństwo jako takie nie budziło przecież sprzeciwu w księciu, który nie obawiał się też, że chrzest spotka się z oporem ludności. Tymczasem historia, zwłaszcza ta pisana, odnajduje państwo polskie i jego organizację kościelną już w stanie gotowym. Brak nam natomiast konkretnych śladów i niezbitych dowodów z czasu ich tworzenia się i rozwoju.