4. Utworzenie metropolii gnieźnieńskiej
Z DZIEJÓW ARCHIDIECEZJI WROCŁAWSKIEJ
Ks. dr hab. Józef PATER
Pielgrzymujący do grobu św. Wojciecha cesarz niemiecki Otton III, po uprzedniej zgodzie papieża Sylwestra II, uroczyście powołał do życia obok istniejącego już biskupstwa w Poznaniu (założonego w r. 968), niezależną metropolię gnieźnieńska. W ramach metropolii św. Wojciecha powołano wówczas trzy diecezje, obejmujące niedawno przyłączone do monarchii piastowskiej ziemie: Małopolskę, Śląsk i Pomorze Zachodnie. W Gnieźnie wyświęceni zostali wówczas: Poppo biskup krakowski, Jan biskup wrocławski i Reinbern biskup kołobrzeski. Rok zatem 1000 jest bezsprzecznie datą erekcji łacińskiego biskupstwa na ziemi śląskiej ze stolicą we Wrocławiu.
Wybór Wrocławia na siedzibę biskupstwa nie był przypadkowy, musiał on już wówczas być najważniejszym na całym Śląsku ośrodkiem administracyjno wojskowym. Tradycja mówi także o istnieniu stolicy biskupiej na ziemi śląskiej w Smogorzowie koło Namysłowa i Ryczynie koło Brzegu nad Odrą. Przekaz ten nie znajduje jednak potwierdzenia w źródłach i wiązać go raczej należy z przypuszczeniem, iż w czasie reakcji pogańskiej, biskup zmuszony do opuszczenia Wrocławia tułał się po wymienionych miejscowościach, które pamięć o tym przechowały do dziś.
Niestety nie zachował się zarówno dokument erekcyjny, wystawiony dla biskupstwa wrocławskiego w r. 1000, jak i nie zachowały dokumenty późniejszej reorganizacji z 1075 r., na podstawie których możnaby wytyczyć dokładne granice terytorialne diecezji wrocławskiej. Wiadomym jest tylko to, że od samego początku, diecezja wrocławska wiąże się nierozerwalnie ze Śląskiem, położonym w górnym i środkowym dorzeczu Odry. |
Rządcą diecezji został nieznany bliżej biskup Jan. Nie miał on jeszcze określonej liczby wiernych, gdyż w dalszym ciągu musiał prowadzić akcję chrystianizacyjną, zatroszczyć się o budowę katedry i kościołów w ówczesnych kasztelaniach. Trudno powiedzieć jakie to były budowle, choć nie wyklucza się dziś twierdzenia, że katedra wrocławska od samego początku była murowaną, niewielką, bez transeptu, o dwóch wieżach bazyliką, zwaną później "matką kościołów śląskich".
Pracy misyjnej nie podobna wyobrazić sobie bez współudziału zakonników. Z tego czasu znani są pustelnicy i pustelnie. Jednym ze znanych pustelników był św. Andrzej Świerad mnich benedyktyński i eremita zarazem, żyjący według wskazań św. Romualda. Miejscami jego pobytu i następnie kultu są: Opatowiec k/ Wiślicy, Tropie k. Czchowa, Oława na Śląsku ( l.1000-1010) i w końcu Nitra. Fakt posiadania uczniów i pośmiertnej chwały dowodzą, że był człowiekiem niepośledniej wiary. We Wrocławiu działali również benedyktyni przy kaplicy św. Marcina oraz nieco później na Ołbinie. |
Udostępnij |